ANKARA'DA ARAŞTIRMACILAR İÇİN
150,000 KİTAPLIK
BİR KÜTÜPHANE KURULMASI İÇİN BAĞIŞ ÖNERİSİ
Konu/Amaç:
Ankara'da,
çekirdeğini Talat Öncü'nün topladığı/toplayacağı kitap ve materyallerin
oluşturacağı, araştırmacılara ve halka açık bir kütüphane kurulması ve
işletilmesi.
Ön Bilgi: (Burada
verilen bilgiler Aralık 2011 itibariyledir)
- Talat Öncü 19.5 senedir kitap toplamaktadır. Şu
anda koleksiyonunda 84,000 kayıtlı ve yaklaşık 16,000 kayıt olmayı
bekleyen kitap ile 56,000 nüsha dergi vardır. Talat Öncü kitap toplama
eylemine devam etmektedir ve edecektir. Kütüphanenin büyüme hızı ortalama
yılda 6,000 kitap ve 2,000 dergidir.
- Bu kitaplar son derece geniş bir spektrum arz
etmekle birlikte temelde sosyal bilimler dalındaki referans kitapları
koleksiyonun % 85 ini teşkil etmektedir. Koleksiyonun diğer % 15 ini ise
edebi eserler ile genel konularda eserler oluşturmaktadır.
- Koleksiyonda yaklaşık 6,500 eski yazı kitap ile
2,500 prestij türü kitap bulunmaktadır. Araştırmacılar için sık aranan
eserler koleksiyonun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Ayrıca 4,500
kitaplık şehir monografileri ile 2,500 adetlik hatıra kitapları bölümü
Türkiye'de hemen hemen tekdir.
- Koleksiyonun fişlenen kısmının tamamı bilgisayara
yüklenmiştir. Koleksiyonun indeksi internetde www.oncu.com
adresinde bulunmakta ve araştırmacılar tarafından sıkça kullanılmaktadır.
- Koleksiyonda kitap ve dergilerden başka çok
miktarda değişik materyal de bulunmaktadır. Bunların kısmi dökümü
aşağıdaki paragraflarda verilmiştir.
Uygulama Planı:
- Talat Öncü, Ankara'da kurulacak bir kütüphane
için uygun mekanın temin edilmesi ve kesintisiz
işletilmesinin garanti edilmesi durumunda koleksiyonunun tümünü (gelecekte
alacağı kitaplar ve materyaller dahil olmak üzere) bağışlayacaktır.
- Talat Öncü bu bağış karşılığında hiç bir maddi
menfaat beklememektedir. Beklentileri
i.
Kütüphaneye
adının verilmesi (örneğin xxxxxx Vakfı Afife-Talat Öncü Kütüphanesi gibi),
ii.
Kütüphanede
kendine bir oda tahsis edilmesi,
iii.
İşletme
konusundaki basit bazı önerilerinin kabul edilmesidir.
- Kütüphane için minimum 1,000-1,500 m2 lik bir
bina gerekmektedir.
- Kütüphanenin bazı bölümleri araştırmacılara, bazı
bölümleri halka açık olacaktır.
- Kütüphaneyi yapan ve işleten kurum Talat Öncü'nün
işletme konusundaki bazı koşullarını kabul edecektir (bu koşullar
tamamiyle kütüphanenin iyi bir şekilde işletilmesi ve geleceğinin garanti
altına alınmasına ilişkin olacaktır).
- Kütüphaneye büyük kitap bağışları yapmak
isteyenler için adlarına bölümler (örneğin yyyyy Seksiyonu) açılarak kitap
bağışı teşvik edilecektir (şu anda 2 kişiden toplam 8-10,000 kitaplık
bağış için ön olur alınmıştır).
Sonuç:
Bugün için Ankara'da
araştırmacılar ve halk için 2 tür kütüphane vardır:
- Milli Kütüphane: Bu kütüphaneye giriş kısıtlıdır.
Ne yazık ki kütüphane de kitaplara ulaşmak kolay değildir ve kimi kitaplar
kayıptır.
- Üniversite kütüphaneleri: Bu tür kütüphaneler
genellikle ihtisas kütüphaneleridir. Örneğin ODTÜ kütüphanesi yabancı dil
ağırlıklı teknik kitaplardan oluşmaktadır.
Dolayısıyla,
Ankara'da (hatta Türkiye'de) proje konusu olan kütüphaneye benzer hiçbir
kütüphane yoktur. Böyle bir
kütüphanenin oluşturulması sadece Ankara'ya değil Türkiye'ye de büyük bir
hizmet olacaktır.
Kısacası, bu proje
gerçekleştiği takdirde, Ankara,
araştırmacılar ve halk için düzenlenmiş Türkiye'nin
(belki de dünyanın) en kapsamlı özel kütüphanesine kavuşacaktır.
Koleksiyonun
Ayrıntılı/Analitik Dökümü:
Koleksiyonun ana başlıklarla
dökümü şöyledir:
- Eski yazı kitaplar (6,500 adet),
- Yazmalar (onlarca, selçuklu döneminden yakın döneme
kadar, bir adet cönk)
- Anı kitapları (2,500 adet),
- Şehir monografileri 4,500 adet),
- Yemek Kitapları (800 adet),
- Dil konusunda kitaplar (çoğu Türk Dil Kurumu
olmak üzere 1,000 adet),
- Biyografi kitapları (1,000 adet),
- '50 öncesi Türk yazarlarının kitapları (1,500
adet, çoğu taşra baskısı),
- Üniversite yayınları (binlerce, hemen hemen tüm
üniversitelerden yayınlar),
- Türk Tarih Kurumu Kitapları (%90 ı mevcut),
- MEB-Kültür Bakanlığı Kitapları (%80 i mevcut),
- Sözlükler (500 adet ki Japonca-Fransızca sözlük bile
var),
- Ansiklopediler (yüzlerce, 1865 Britannica bile
var),
- Dergiler (900’ü aşkın dergi, 56,000 nüsha,
8-9,000 i eski yazı),
- Antika kitaplar (yüzlerce, % 99 u Türkiye ile
ilgili),
- '70 lerin porno kitapları (onlarca, daktilo ile
yazılmış olanı bile var),
- Prestij kitapları (2,500 civarında büyük boy
ciltli kitap),
- Belli başlı yayınevlerinin bastığı kitaplar
(İnkılap, Remzi, Ahmed halit, Semih Lütfi, vb., 1,000’lerce),
Bunlardan başka,
- Yüzlerce harita (1700-1910 arası, çoğu
Osmanlıca),
- Yüzlerce gravür (hemen hemen tamamı Osmanlı
İmparatorluğu)
- Binlerce kartpostal (1900 başları ve ortaları
İstanbul ve Taşra; 1950 Sonrası renkli şehir kartpostalları),
- Onbinlerce fotoğraf (büyük çoğunluğu 1950 öncesi
olmak üzere şehir, askeri, sosyal yaşam, osmanlı
cam negatifleri, vb.)
- Binlerce film afişi ve lobi kartı (Türk ve
yabancı, genellikle 1970 sonrası),
- Muhteşem bir pul koleksiyonu (Osmanlı, Anadolu
hükümeti ve Cumhuriyet; posta ve fiskal),
- Binlerce plak (Türk ve yabancı 45'likler, Long
playler; 600 adet klasik batı müziği taş plağı),
- Binlerce eski yazı belge,
- Onlarca önemli kişinin terekesi (fotoğraf, belge,
mektup)
- Tonlarca bakır (sahanlar, siniler, kazanlar,
leğenler, vb).
